Tôi là một chuyên gia đồng hồ tự xưng, nhưng trước tiên, hãy để tôi là người đầu tiên thừa nhận rằng đồng hồ cơ tự động là hình ảnh tiêu biểu của việc tiêu tiền vô cớ. Chúng ta đều biết rõ không ai thật sự cần chiếc đồng hồ đó cả – có rất nhiều cách tiện lợi và rẻ hơn để nhận biết thời gian. Nhưng hầu hết các tín đồ đồng hồ (trong đó có tôi) đều ít nhiều chấp nhận rằng phong cách, lịch sử và sự quyến rũ đã đủ ý nghĩa để khiến ngành chế tác đồng hồ còn tồn tại đến giờ. Nhưng, ngay cả khi có tình yêu to lớn với đồng hồ, vẫn có một thứ khiến khác khiến nhiều người băn khoăn về giá trị thực sự tương xứng với giá tiền: máy xoay đồng hồ.

Máy xoay đồng hồ cơ thường là một hộp để bàn (hoặc cả tủ chứa lớn nếu bạn đủ khả năng) có thể xoay nhẹ một chiếc đồng hồ tự động khi nó không được đeo để lên dây cót thường xuyên, và kết quả là đồng hồ sẽ liên tục hoạt động. Đây là thiết bị khá đắt (so với chức năng), hơi phô trương và gần như không cần thiết, được đội lốt như công cụ thiết yếu trong việc thu thập đồng hồ. Trong trường hợp khả quan nhất, nó mang đến lợi ích rất nhỏ cho đồng hồ. Còn không, nó còn khiến đồng hồ ở trong tình trạng tệ hơn.

Những người ủng hộ việc dùng máy xoay đồng hồ thường lập luận rằng đây là biện pháp phòng ngừa bảo trì cho thời gian đồng hồ tự động không nằm trên cổ tay của bạn. Lý thuyết như sau: Chất bôi trơn bên trong đồng hồ cơ làm giảm ma sát giữa nhiều bộ phận chuyển động, nếu không hoạt động, nó sẽ bị khô hoặc đông lại. Điều này có thể gây ra thiệt hại cho máy và do đó, đồng hồ nên được tiếp tục hoạt động để tránh sự xuống cấp của dầu bôi trơn.

Nhưng khi đem điều này nói với các chuyên gia, hầu hết sẽ lắc đầu nguầy nguậy: Không, hoàn toàn không đúng. Họ cho biết các yếu tố như năm tháng và nhiệt độ có thể làm cho chất bôi trơn của đồng hồ bị khô, nhưng việc ít sử dụng không phải là một trong số các nguyên nhân. Hơn nữa, các loại dầu đồng hồ tổng hợp hiện đại ngày nay không đông lại giống như loại dầu động vật như trước đây.

Vì vậy, cùng chúng sẽ tan biến theo thời gian (bất kể đồng hồ có chạy hay không), nên không cần phải lo lắng về việc chúng sẽ gồng mình lên và làm hỏng đồng hồ. Miễn là bạn giữ tần suất hoạt động thường xuyên, đồng hồ của bạn sẽ ổn cho dù có nằm yên trên đầu giường hay hoạt động trong máy xoay.

Vấn đề ở đây là việc không bảo dưỡng thường xuyên. Hãy thử tưởng tượng bạn có chiếc đồng hồ trong khoảng bốn hoặc năm năm. Và thay vì đem nó đi bảo dưỡng, bạn lại đặt nó vào máy xoay và quên béng đi mất. Việc các bánh răng và trục phải liên tục hoạt động sẽ càng gây hao mòn. Trong khi đó, việc đặt đồng hồ vào ngăn kéo hoặc tủ quần áo sẽ giúp bánh răng và các bộ phận chuyển động khác không hề bị mài mòn.

Không cần phải lo lắng về chất bôi trơn bị đông cứng nếu bạn bảo dưỡng đồng hồ đúng thời điểm.

Một số người dùng khác lại cho rằng sự tiện lợi là yếu tố tuyệt vời nhất trong việc sở hữu máy xoay đồng hồ. Hiển nhiên là đồng hồ tự động cần được cài đặt lại sau vài ngày không sử dụng. Nhưng việc cài đặt và lên dây cót đồng hồ vào buổi sáng – hành động thường chỉ tốn một phút – lại cần đến việc chi hàng trăm USD để mua công cụ làm thay? Đó là chưa kể, việc lên dây cót cũng được xem là một trong những thú vui của người chơi đồng hồ.

Lập luận tốt nhất dành cho người dùng máy xoay chính là khi họ xài đồng hồ lịch vạn niên – thứ đòi hỏi bạn dành thời gian dài để thiết lập lại hàng loạt thông số mỗi khi nó ngừng chạy – chiếc máy xoay sẽ giảm bớt gánh nặng này cho bạn. Mà nếu đã đủ tiền mua một chiếc đồng hồ lịch vạn niên, thì dẫu sao máy xoay đồng hồ cũng không nên bị cho là khoản tiêu phung phí lắm.

Chính vì thế, đối với tôi, tính tiện lợi và khả năng bảo trì chính là những cái cớ được dùng để bao biện cho việc dùng máy xoay – điều không khác gì là vỏ bọc hào nhoáng không cần thiết. Mà thậm chí nó còn không thể đáp ứng được những tiêu chí đó. Không nhiều máy xoay có thể được xem như công cụ lưu giữ đồng hồ hiệu quả – hầu hết đều khá cồng kềnh, chiếm nhiều diện tích trong tủ quần áo hay bàn làm việc. Nếu mua máy xoay giá rẻ, chúng thường được làm bằng nhựa, giả da và bị đánh bóng lộ liễu. Còn nếu không muốn thế, bạn phải chấp nhận chi ra ít nhất vài trăm USD.

Tất nhiên, bạn có thể bỏ qua tất cả những rắc rối đó và mua một khay đựng bằng thật da đẹp với giá dưới 100 USD, dành một phút để lên dây cót đồng hồ vào buổi sáng và sử dụng nó cả ngày.

*Bài viết thể hiện quan điểm của cá nhân, không áp dụng cho tất cả mọi người.

Theo Gear Patrol