Vào những năm 1960 tại Thuỵ Sĩ, cuộc bắt tay lịch sử giữa các nhà sản xuất đồng hồ huyền thoại đã diễn ra, nhằm phát triển bộ máy tự động hàng đầu trên thế giới. Đó chính là cuộc hợp tác giữa Breitling với Heuer-Leonidas, Hamilton/Büren và Dubois Dépraz để phát triển một rotor siêu nhỏ, mà sau đó được bán ra tại Geneva, New York, Hồng Kông và Beirut vào tháng 3 năm 1969. Cũng trong thời điểm đó, tại Nhật Bản, Seiko nỗ lực chế tạo nên bộ máy đồng hồ bấm giờ tự động của riêng mình, Calibre 6139, được giới thiệu vào thị trường Nhật Bản vào tháng 5 năm 1969.

Cùng lúc đó, vào ngày 10/1/1969, Zenith và đối tác Movado cũng công bố chiếc đồng hồ mới mang tên El Primero (nghĩa là “đầu tiên”), với kích thước 13,5 lignes và độ dày 6,5mm. Độ chính xác được nâng cao nhờ chất bôi trơn dạng khô đầu tiên được chế tạo trên nền tảng molybdenum sulfate. Bộ máy có mức dự trữ năng lượng vượt quá 48 giờ, cao hơn tương đối so với các bộ máy khác cùng thời. Tần số cân bằng cao hơn so với mức bình thường, với nhịp độ 36.000 bán dao động mỗi giờ, tức 5 Hz, cho phép bộ máy đo được khoảng thời gian đến 1/10 giây gần nhất.

Bộ máy bấm giờ El Primero bên trong phần vỏ độc đáo vào những năm 1970

Mẫu Zenith El Primero bằng thép trong những năm 1990, với thang đo tốc độ cũng được làm từ thép (khoảng 2.000 USD)

Bộ dao động của El Primero, bộ phận có khả năng tự động lên dây cót cho vành tóc, được đặt tại vị trí trung tâm với một đoạn bên ngoài được làm từ cacbua vonfram. Điều này giúp rotor đạt trọng lượng đáng kể, để ngay cả những chuyển động nhỏ nhất trên tay của người đeo cũng có thể giúp vành tóc được cấp thêm năng lượng. Bộ phận bấm giờ có thể đếm giờ trong khoảng thời gian lên đến 12 giờ.

Ngoài ra, bộ máy thậm chí còn có thể cung cấp mức năng lượng đủ để hiển thị ngày tại vị trí 4 giờ. Bánh xe dạng cột điều khiển chức năng bấm giờ, trong khi hầu hết các cỗ máy sau này dùng cơ chế chuyển rãnh bởi dạng cơ chế này không mất nhiều chi phí sản xuất.

Phiên bản El Primero hiện đại 36/000 VPH bên trong phần vỏ nhôm được gốm hoá (8.700 USD)

El Primero Rainbow với bộ đếm giờ đa sắc rất được giới sưu tầm yêu thích

Ngay từ đầu, 2 phiên bản của El Primero đã được sản xuất như các bộ máy độc lập hoàn chỉnh: Calibre 3019 PHC dưới dạng đồng hồ bấm giờ với khả năng hiển thị ngày và Calibre 3019PHF với lịch ngày, tháng, năm và hiển thị lịch tuần trăng. Trong đó, bộ dao động giúp duy trì khả năng hiển thị thời gian chính xác hơn khi ít bị ảnh hưởng bởi các tác động từ bên ngoài như trọng lực hoặc va đập. Tuy nhiên, El Primero là bộ máy cần được bảo trì thường xuyên. Tùy thuộc vào mức độ được đeo mà bộ máy cần được bảo dưỡng chuyên nghiệp ít nhất 5 năm một lần. Cho đến nay, bộ máy El Primero huyền thoại đã được chế tác thành ít nhất 23 phiên bản khác nhau – một kỷ lục trong thế giới haute horlogerie.

Bên cạnh loạt đồng hồ trong các bộ sưu tập của Zenith, hơn một thập kỷ qua, El Primero còn xuất hiện trong vô vàn đồng hồ nổi bật khác. Rolex từng đưa vài điều chỉnh nhỏ vào El Primero để tạo nên Cosmograph Daytona năm 1989, biến chiếc Daytona trở thành cỗ máy lên dây cót tự động. Mẫu đồng hồ tự động này tiếp tục dùng bộ máy của Zenith cho đến năm 2000, mặc dù đã được Rolex thay đổi một vài chi tiết kỹ thuật. Bên cạnh tần số chậm hơn (chỉ 28.800 vph), Rolex còn nâng bộ thoát lên ngang tầm tiêu chuẩn của thương hiệu khi chèn vít điều chỉnh Microstella. Cùng thời điểm đó, El Primero cũng được nhiều thương hiệu khác trọng dụng, trong đó có cả Ebel, Dunhill, DuBois et Fils, TAG Heuer và Daniel Roth.

El Primero bên trong mẫu bấm giờ tự động có hiển thị ngày và lịch tuần trăng

Chiếc Defy Classic Chrono Aero năm 2006 cực hiếm, ngay cả trong thị trường đồng hồ đã qua sử dụng

Trong nhiều năm, calibre với bộ thoát năng suất cao chính là hiện thân của đỉnh cao kỹ thuật từ Zenith. Bộ máy được sử dụng rộng rãi từ các mẫu dresswatch đến đồng hồ thể thao, mà tất cả số đó đều rất được yêu thích cho đến ngày hôm nay. Chiếc Zenith El Primero Rainbow từng đạt được thành công rực rỡ khi là sự pha trộn hoàn hảo của vẻ ngoài thanh lịch và tính năng vượt trội. Phiên bản rực rỡ của đồng hồ đặc biệt được giới sưu tầm ưa chuộng, khi sở hữu thêm tính năng phụ trợ: mẫu Ref. 02.0480.405 với chức năng flyback để trả về 0 và khả năng khởi động chức năng ngưng giờ ngay lập tức.

Mẫu này có giá khoảng 4.000 USD trên thị trường đồng hồ đã qua sử dụng. Các mẫu Rainbow khác có tầm giá khoảng 3.000 USD. Nhờ số lượng lớn đồng hồ được sản xuất trong những năm vừa qua, tầm giá dành cho Zenith El Primero hiện tại đã trở nên dễ chịu hơn rất nhiều. Chủ yếu xuất hiện từ những năm 1990 đến sau năm 1000, các mẫu đồng hồ này có giá khoảng 2.000 USD. Tuy nhiên, nếu có ý định sở hữu các mẫu đồng hồ này, bạn cần lưu ý rằng chúng không còn quá chính xác như trước, nếu không có sự hỗ trợ từ các thợ đồng hồ lành nghề.

Một trong số những mẫu hiếm hoi nhất chính là Zenith Defy, có mức giá tầm trung vào những năm 1990. Cỗ máy mang hơi hướm thể thao này sở hữu phần dây đeo làm từ thép không gỉ hoặc da

El Primero cũng được nhiều thương hiệu khác sử dụng, như Movado và TAG Heuer

Tại Baselworld 2017, Zenith đã trình làng mẫu đồng hồ có thể đo chính xác tới 1/100 giây. Kỳ tích này từng gắn liền với đồng hồ thạch anh, song Defy El Primero 21 của Zenith đã có thể đưa nó vào thực tế với bộ máy cơ mới El Primero 9004. Bộ máy được chế tạo công phu từ hai bộ phận lớn đã trở thành chuẩn mực cho các bộ máy khác trong thế kỷ 21. Với bộ máy này, Zenith vẫn trung thành với các chi tiết từ bản gốc năm 1969, bộ dao động 9004 với tốc độ 36.000 vph. Điều này có thể được nhận biết rõ ràng qua chuyển động mượt mà của kim giây, độ chính xác cao và âm thanh tích tắc. Chức năng bấm giờ trong có cả bộ máy riêng, trong đó có bộ thoát tách biệt hoạt động với tốc độ cao 360.000 vph, cho phép đo thời gian đến 1/100 giây gần nhất.

Zenith Defy El Primero 21 (khoảng 9.600 USD)

Tất cả điều này có giá của nó. Hay đúng hơn là 3 mức giá: 9.600 USD cho mẫu có vỏ bằng titan, 10.600 USD cho mẫu khung xương bằng titan, hoặc 11.600 USD cho phiên bản khung xương với vỏ nhôm được gốm hóa. Bộ máy tiêu tốn khá nhiều năng lượng, khi chức năng bấm giờ gần như cạn kiệt nguồn năng lượng dự trữ chỉ sau 50 phút. Cả hai bộ máy này đều có thể được lên dây cót tay qua núm vặn đồng hồ.

Bộ máy El Primero 9004: Chức năng bấm giờ có bộ máy riêng tương tự như cơ chế hiển thị thời gian

Kim 1/100 giây quay tại trung tâm của mặt số, trong khi kim giây chính quay tại mặt số phụ ở vị trí 6 giờ. Bởi mức dự trữ năng lượng hạn chế, bộ máy không có bộ đếm giờ, tương tự như nguyên bản El Primero năm 1969. Thay vào đó, bộ máy mới có bộ đếm 30 phút tại vị trí 3 giờ. Chính vì thế, sự tương đồng giũa cáh sắp xếp mặt số giữa các phiên bản này là không thể phủ nhận.

Chronomaster El Primero Grande-Date Full Open hé lộ hoạt động của bộ máy trong (12.200 USD)

Sau 50 năm, Zenith một lần nữa cho thấy không có nhà sản xuất đồng hồ nào khác có thể cạnh tranh với khả năng chế tác các bộ máy có tần suất hoạt động cao theo số lượng lớn như vậy. Danh tiếng này tiếp tục được kế thừa vào thế kỷ 21. Đây chính là cách một bộ máy đồng hồ đã trở thành huyền thoại, và khơi dậy sự thèm muốn từ mọi người chơi đồng hồ.

Theo WatchTime