WOW’s Talks: Nicolas Bos và tầm nhìn sáng tạo riêng biệt của Van Cleef & Arpels
Từ khi trở thành chủ tịch Van Cleef & Arpels khu vực Châu Á Thái Bình Dương từ năm 2018, Nicolas Bos đã làm sống lại bề dày di sản của thương hiệu thông qua các sáng kiến tuyệt vời, và gần đây nhất là tại sự kiện Watches & Wonders 2024.
Nicolas Bos có thâm niên làm việc tại Van Cleef & Arpels từ năm 2006, khi ông gia nhập Van Cleef & Arpels Hoa Kỳ. Trong nhiệm kỳ 4 năm làm Giám đốc cửa hàng New York Fifth Avenue, ông đã khởi xướng Bộ sưu tập Di sản, một cách thức sáng tạo để cung cấp các sản phẩm Van Cleef & Arpels cổ điển cho khách hàng của thương hiệu. Nicolas sau đó được thăng chức làm Phó Chủ tịch Bán lẻ khu vực Châu Mỹ, giám sát các cửa hàng của Maison ở Hoa Kỳ và Brazil. Sau đó, ông thăng tiến để trở thành Giám đốc Bán lẻ Quốc tế, nhằm thúc đẩy chiến lược tổng thể của công ty cho các hoạt động bán lẻ trên toàn cầu, có trụ sở giữa Paris và Geneva.
Trước khi gia nhập Van Cleef & Arpels, niềm đam mê nghệ thuật, đồ trang sức và đồ cổ của Nicolas đã khiến ông dành 10 năm làm việc cho Christie’s ở New York. Từ khởi đầu ở bộ phận quan hệ công chúng, ông nhanh chóng thăng tiến và trở thành Phó Chủ tịch kiêm Chuyên gia Trang sức Cấp cao – nơi ông tham gia tìm kiếm nguồn cung ứng và đánh giá những vật phẩm góp mặt tại các phiên đấu giá lớn của nhà đấu giá Christie’s.
Lợi thế của Van Cleef & Arpels là gì khi vừa là thương hiệu đồng hồ xa xỉ vừa là nhà kim hoàn cao cấp?
Tôi không biết liệu đó có phải lợi thế hay không, nhưng chúng tôi có bản sắc riêng và tính nhất quán. Trong một thế giới – nơi tất cả các thương hiệu hoặc ít nhất là hầu hết các thương hiệu đều có mức độ uy tín cao cùng lịch sử lâu đời, thì họ sẽ có cho riêng họ một bản sắc cụ thể đại diện cho cách tiếp cận với phương pháp thủ công truyền thống, cũng như phong cách, nguồn cảm hứng và kinh nghiệm nhất định. Van Cleef & Arpels có những câu chuyện riêng để kể và những câu chuyện ấy thực sự rất quan trọng với thương hiệu.
Van Cleef & Arpels nổi trội bởi những nguồn cảm hứng cụ thể đã được tích lũy qua hơn một thế kỷ. Rất nhiều trong số đó tái hiện vẻ đẹp của thiên nhiên theo một cách nhất định, chủ yếu liên quan đến những chuyển động, màu sắc và ánh sáng. Chúng tôi cũng yêu thích truyện cổ tích, thơ ca hay sân khấu. Ngoài ra, các loại hình nghệ thuật khác như văn học hoặc khiêu vũ cũng đang truyền cảm hứng cho một số sáng tạo của thương hiệu. Nhưng có một số nguồn cảm hứng bất tận khác chỉ vừa được vun đắp trong nhiều thập kỷ gần đây, thể hiện qua những kiểu dáng khắc họa từ lối thiết kế, nét vẽ và sự bất đối xứng giống như trong tự nhiên để tìm thấy sự cân bằng mà không bị gò bó trong những khối hình học, cũng như thể hiện rõ tính hữu hình mà không mất đi sự tự nhiên. Vì vậy, có một phong cách nhất định trong lối thể hiện mà bạn có thể nhận ra từ các sản phẩm do Van Cleef & Arpels thiết kế.
Tiếp theo là những kỹ thuật cùng cách tiếp cận cụ thể về phương pháp thủ công truyền thống cũng đã phát triển qua hàng chục năm. Ở lĩnh vực trang sức, chúng tôi sở hữu các kỹ thuật độc đáo như đính đá quý, khả năng hoán đổi chức năng trên vòng cổ v.v… Thương hiệu còn phát triển hoặc tái phát triển những kỹ thuật cụ thể từ các nghề thủ công dành cho đồng hồ, như các phương pháp tráng men, điêu khắc, chạm trổ khác nhau… Đối với Van Cleef & Arpels, métier d’art không chỉ là một loại hình trang trí xuất hiện ở giai đoạn cuối của quá trình chế tác đồng hồ, hoặc chỉ là để dùng trang trí trên mặt số, mà sẽ là điểm khởi đầu đồng thời là cả một thế giới rất đa dạng nhiều kỹ thuật khác nhau mà bạn có thể kết hợp để kể lại một câu chuyện.
Tất nhiên, có rất nhiều yếu tố, nhưng tôi nghĩ rằng sự kết hợp của các yếu tố khác nhau đó đã hình thành nên một phong cách và bản sắc mà chúng tôi đã thể hiện từ thập kỷ này sang thập kỷ khác thông qua các bộ sưu tập trang sức, đồng hồ ra mắt trong vài năm gần đây. Đó là một điểm độc đáo của thương hiệu ở một số quốc gia nơi Maison có mặt trong nhiều thập kỷ. Việt Nam là một thị trường mới của Van Cleef & Arpels, mặc dù đã có một số khách hàng biết rất rõ về thương hiệu. Chúng tôi đang cố gắng mang lại một bản sắc cụ thể và thể hiện rõ nhất đối với các nhà sưu tầm, khách hàng thông qua các sản phẩm có sẵn.
Ông thích nhất điều gì trong suốt thời gian làm việc cho Van Cleef & Arpels, những tinh hoa, yếu tố nào đã thúc đẩy ông kết hợp chúng vào đồng hồ, trang sức?
Tôi đã gắn bó với thương hiệu trong một thời gian dài và đó là trải nghiệm rất phong phú. Có rất nhiều điều khiến tôi thích, đó đồng thời là một phần của những yếu tố đã đề cập ở trên. Nhưng điều tôi thực sự yêu thích nữa là tính liên kết của các nguồn cảm hứng, thực tế thì việc chế tác trang sức hay đồng hồ cơ bản đã là những loại hình nghệ thuật rồi. Tôi thích việc chúng có thể tương tác cùng các loại hình nghệ thuật khác nhau, ví dụ như thế giới khiêu vũ, văn học, hội họa là cực kỳ thú vị, cũng như luôn tràn đầy cảm hứng cho những cách diễn đạt mới.
Một điều tôi thực sự đánh giá cao nữa, và đó thực sự là một sự xa xỉ chỉ có ở Van Cleef & Arpels là “không thỏa hiệp”, điều này hoàn toàn đúng về mặt kỹ thuật. Chúng tôi cố gắng tiến xa nhất có thể trong việc tìm kiếm sự xuất sắc, về chất lượng vật liệu, tay nghề thủ công, mức độ chi tiết và chất lượng hoàn thiện. Nếu có điều gì đó chưa hài lòng, chúng tôi sẽ làm lại hoặc cố gắng cải thiện.
Đó là một thứ xa xỉ thực thụ. Theo một cách nào đó, đây chính là nét đẹp của ngành công nghiệp này. Bạn không bị buộc phải cố gắp đáp ứng một nhu cầu cụ thể của thị trường. Bạn sẽ làm phần tốt nhất có thể và sau đó bạn thể hiện nó theo một cách thuyết phục.
Chúng ta đã nói về lợi thế, vậy đâu sẽ là những khó khăn trong việc bảo tồn di sản thương hiệu trong khi vẫn phải tìm ra các phương hướng phát triển mới?
Tôi không chắc nó có được gọi là khó khăn hay không. Chắc chắn có những lĩnh vực hoặc yếu tố mà bạn cần hết sức chú ý. Một trong số đó là bảo tồn sự hợp nhất. Một lần nữa, sức mạnh của một thương hiệu như Van Cleef & Arpels cũng như những tên tuổi khác chính là sức mạnh của bản sắc. Bạn sẽ không muốn điều đó mất đi. Bạn sẽ không muốn thay đổi điều đó. Bạn sẽ không muốn rằng mình phải cố gắng để trở thành bất cứ điều gì khác hoặc phải cố làm hài lòng mọi người. Nhưng tất nhiên, bạn cần làm thế nào để thể hiện yếu tố ấy một cách phù hợp. Ngày nay, khách hàng có kỳ vọng rất khác so với thời điểm 20, 50 hoặc 80 năm trước. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng luôn có một sự tương đồng phổ quát trong thế giới trang sức, lĩnh vực xa xỉ, hay cả những tác phẩm vượt thời gian.
Điều này không nhất thiết phải thay đổi, nhưng bối cảnh sẽ mới mẻ hơn. Chúng tôi muốn các sáng tạo vẫn phù hợp với lịch sử và di sản, mặc dù cố gắng bổ sung các chương mới vào câu chuyện đó, như cách trình bày, cách chụp ảnh, cách thiết kế kiểu dáng mới, cách phô diễn chúng trên trang web hoặc mạng xã hội. Điều đó rất quan trọng vì đó là cách làm cho chúng trở nên phù hợp trong thời đại ngày nay. Tôi nghĩ đó là thách thức để tạo nên sự cân bằng giữa việc giữ gìn bản sắc theo cách nào đó và lối thể hiện, nhằm phát triển cùng thế giới.
Đâu là mối liên hệ giữa thế giới trang sức và đồng hồ của Van Cleef & Arpels, ông sẽ chia sẻ gì về điều này? Và ông có thể cho một ví dụ tuyệt vời về chiếc đồng hồ lấy cảm hứng từ đồ trang sức.
Đối với ở Van Cleef & Arpels, cả hai lĩnh vực này khá giống nhau theo một cách nào đó. Một số mẫu đồng hồ thực ra là một món trang sức tích hợp chức năng chỉ báo thời gian, và chúng tôi coi chúng như một món trang sức đích thực. Chúng ta có một chiếc vòng cổ, một chiếc vòng đeo tay, một chiếc nhẫn và một chiếc đồng hồ, dĩ nhiên tất cả đều có đặc điểm riêng của chúng, nhưng điểm đặc biệt của đồng hồ trang sức là chức năng xem giờ, kết hợp cùng kỹ năng chế tác công phu như đính đá, hoàn thiện kim loại quý.
Sau đó ta có các danh mục đồng hồ tập trung vào cách kể nên những câu chuyện thương hiệu, tương tự những gì chúng tôi thường kể trong lĩnh vực trang sức nhưng thông qua các bộ máy cơ phức tạp. Chẳng hạn, một nàng tiên hoặc một vũ công ba lê có thể là nguồn cảm hứng cho Maison về một chiếc trâm cài hoặc một chiếc vòng cổ. Nhưng khi chuyển thể lên đồng hồ, bạn sẽ có cơ hội biến nó trở thành một vật trang trí đẹp mắt, đôi khi chỉ cần sử dụng các kỹ thuật hoàn thiện khác vì ta có thể ứng dụng chuyển động cơ học để mang lại sức sống cho các nhân vật của mình.