Features

Van Cleef & Arpels Poetry of Time: Tầm nhìn mê hoặc về nghệ thuật chế tác đồng hồ

Van Cleef & Arpels biến nghệ thuật chế tác đồng hồ thành một sân khấu, nơi những câu chuyện tình yêu, cổ tích và những khoảnh khắc đẹp đẽ thoáng qua được tái hiện trên mặt số thông qua các cơ chế phức tạp tài tình và nghệ thuật thủ công métiers d’art.

Oct 20, 2025 | By Victor Leung

Đôi tình nhân gặp nhau lúc nửa đêm trên một cây cầu. Những vũ công ballet đang chờ đợi trong cánh gà trước buổi biểu diễn. Một nàng tiên nhẹ nhàng đứng trên một đám mây. Đây không phải là những cảnh trong nhà hát hay viện opera mà là nhịp đập trái tim của những cỗ máy thời gian Van Cleef & Arpels.

Đây là một Nhà chế tác không chỉ đơn thuần chế tạo đồng hồ. Họ sáng tác những câu chuyện cổ tích. Mỗi tuyệt tác được viết nên bằng ngôn ngữ của những kỹ thuật thủ công quý hiếm như tráng men, tiểu họa và điêu khắc, tất cả đều được củng cố bởi nghệ thuật cơ khí phi thường.

Kể từ khi thành lập sau đám cưới của Alfred Van Cleef và Estelle Arpels vào năm 1895, cảm xúc, kỹ nghệ chế tác và nghệ thuật kể chuyện đã trở thành linh hồn của thương hiệu.

Tình yêu còn hơn cả một chủ đề đối với Van Cleef & Arpels, đó là một nền tảng. Tác phẩm đầu tiên mà Nhà chế tác bán ra là một trái tim kim cương. Và hơn một thế kỷ sau, tinh thần mê hoặc và thi vị ấy vẫn trường tồn trong bộ sưu tập đồng hồ mang tính biểu tượng nhất của họ: Poetic Complications.

“Mỗi tạo tác của chúng tôi đều bắt đầu bằng một câu chuyện”, Pascal Narbeburu – Timepieces Métiers Director tại Van Cleef & Arpels, cho biết. Khi ra mắt vào năm 2006, bộ sưu tập Poetic Complications đã tạo nên một bước ngoặt cho ngành chế tác đồng hồ truyền thống. Thay vì tôn vinh năng lực kỹ thuật thuần tuý, ở đây, cảm xúc, kỹ nghệ và nghệ thuật kể chuyện trở thành động lực chính của chiếc đồng hồ, trong khi các hoạt cảnh, cơ chế phức tạp và nghệ thuật thủ công métiers d’art cùng nhau vẽ nên một bức tranh sống động về sự lãng mạn và thi vị.

Mỗi chiếc đồng hồ mất từ 5 đến 10 năm nghiên cứu và phát triển. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi trong những năm qua, Van Cleef & Arpels đã nhận được 15 giải thưởng (trong đó có tám giải dành cho Poetic Complications) tại Grand Prix d’Horlogerie de Genève.

Thời khắc lãng mạn

Một trong những tạo tác mang tính biểu tượng, đồng thời thể hiện rõ nhất tinh thần của Van Cleef & Arpels là Lady Arpels Pont des Amoureux. Ra mắt cách đây 15 năm, tuyệt tác này khắc họa hình ảnh đôi tình nhân đứng ở hai đầu cầu, chờ đợi cuộc hội ngộ.

Đằng sau câu chuyện quyến rũ là một kỳ công kỹ thuật tài tình: Cô nàng di chuyển theo giờ trôi qua, trong khi anh chàng sẽ tiến nhanh hơn theo phút, để gặp nàng vào đúng 12 giờ. Tại đó, họ trao nhau một nụ hôn kéo dài ba phút diệu kỳ trước khi cơ chế retrograde đưa họ trở về vị trí ban đầu. Kể từ năm 2019, một cơ chế hoạt cảnh theo yêu cầu được kích hoạt qua nút bấm đã cho phép người đeo tái hiện lại cảnh tượng này theo ý muốn.

Đôi tình nhân đã trở lại với nhiều diện mạo khác nhau trong những năm qua. Vào năm 2025, Van Cleef & Arpels đã mang cặp đôi trở lại trong hai phiên bản: Đầu tiên là một loạt bốn chiếc đồng hồ – nơi đôi tình nhân hẹn gặp nhau trên cầu vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Tiếp theo là tuyệt tác Lady Arpels Bal des Amoureux Automate – nơi cả hai khiêu vũ trên những con phố lát đá của Paris.

Thể hiện bản sắc cốt lõi của Van Cleef & Arpels, bộ sưu tập này vẫn là nền tảng trong nghệ thuật kể chuyện bằng đồng hồ của thương hiệu. Dĩ nhiên, luôn được các nhà sưu tầm săn đón nồng nhiệt và là biểu tượng của kỹ nghệ thiết kế vượt thời gian.

“Chúng tôi có tầm nhìn riêng về thời gian, một tầm nhìn nhất quán qua nhiều năm”, Narbeburu nói. “Đó là một trong những lý do tại sao những chiếc đồng hồ Poetic Complications mà chúng tôi tạo ra từ năm 2006 đều trường tồn. Nó giống như việc bạn lấy một tác phẩm kinh điển từ giá sách và đọc cho con mình nghe. Một câu chuyện không bao giờ cũ”.

Những sáng tạo thuộc bộ sưu tập Pont des Amoureux mới nhất cho năm 2025 kết hợp vô số kỹ thuật thủ công và kỳ công cơ khí, thể hiện trình độ bậc thầy không ngừng phát triển của Van Cleef & Arpels. Narbeburu lưu ý rằng Van Cleef & Arpels đã đều đặn phát triển và nâng cao năng lực chế tác nội bộ (in-house), đặc biệt là đối với các cơ chế phục vụ cho khía cạnh kể chuyện của bộ sưu tập Poetic Complications. Nhờ đó, thương hiệu có thể tự phát triển, lắp ráp và kiểm soát chất lượng cho các cơ chế phức tạp của mình.

Điều này cho phép các nhà thiết kế, kỹ sư, thợ đồng hồ và nghệ nhân tạo ra những hiện thân đích thực cho triết lý chế tác đồng hồ Van Cleef & Arpels. Các bộ máy họ chế tác vừa có tham vọng về mặt cơ khí nhưng luôn thanh lịch, với các kỹ thuật trang trí ứng dụng để phục vụ mục đích tường thuật. Đội ngũ chế tác đồng hồ thể hiện sự tinh xảo kỹ thuật trong việc tạo ra các cơ chế phức tạp tiên tiến theo cách nhỏ gọn nhất có thể. Điều này là cần thiết để các bộ máy có thể đặt vừa vặn trong những bộ vỏ được tối ưu hóa về mặt công thái học, giúp những chiếc đồng hồ này phù hợp để đeo hàng ngày.

Từ ngày sang đêm

Cũng trong năm 2025, Van Cleef & Arpels khắc họa đôi tình nhân gặp nhau vào những khoảnh khắc khác nhau trong ngày, cụ thể là bình minh, buổi sáng, hoàng hôn và đêm trăng. Các mặt số là một cảnh tượng ngoạn mục, được chế tác bằng kỹ thuật tráng men grisaille màu. Một bảng màu nước tinh tế khắc họa thành phố vào những thời điểm khác nhau vào lúc ngày và đêm. Khi bình minh, những tia nắng len lỏi qua các tòa nhà trong một chùm sáng rực rỡ của các sắc vàng, cam, tím và hồng, trong khi bầu trời lấp lánh trong một dải màu chuyển sắc vạn hoa của tím, hồng và cam khi mặt trời lặn.

Để đạt được hiệu ứng này, nghệ nhân phải nung mỗi mặt số khoảng 10 lần, một công việc phức tạp nhằm ghi lại mọi sắc thái và chi tiết của bầu trời. Mỗi mặt số mất khoảng 40 giờ để hoàn thành. Cảnh tượng này tiếp tục ở nắp lưng, với chi tiết vỏ vàng được chạm khắc và một hoạ tiết tráng men, tạo nên một tác phẩm nghệ thuật thực sự.

Khiêu vũ dưới những vì sao

Đôi tình nhân tiếp tục cuộc hành trình lãng mạn của mình, rời cây cầu và đến những con phố lát đá thơ mộng của Paris. Lấy cảm hứng từ những quán cà phê khiêu vũ ngoài trời của thế kỷ 19, họ nghiêng về phía nhau để trao một nụ hôn vào giữa trưa và nửa đêm. Tuy nhiên, Van Cleef & Arpels đã đẩy giới hạn đi xa hơn nữa với Lady Arpels Bal des Amoureux Automate, khi đôi tình nhân cùng nhau hạ cánh tay đang nắm lấy nhau một cách hài hòa – một cử chỉ trông có vẻ đơn giản này đã mất bốn năm để hoàn thiện, sao cho chuyển động trông tự nhiên, uyển chuyển và duyên dáng.

Cảnh tượng thật sôi động, với những vì sao lấp lánh, đèn lồng và đèn tiên gợi lên một đêm rong chơi bình dị, trong khi hai ngôi sao chỉ báo thời gian trên thang đo retrograde. Một trong những thách thức lớn nhất, theo ông Narbeburu chia sẻ là kết hợp tất cả các yếu tố kể chuyện của thương hiệu vào không gian giới hạn của một bộ vỏ. “Chiếc đồng hồ này gần như là ba chiều. Trên mặt số, có năm lớp khác nhau, bao gồm mây, các tòa nhà, các nhân vật và chúng tôi phải đảm bảo rằng chiếc đồng hồ vẫn mỏng”.

Mặt số này đòi hỏi hơn 40 giờ làm việc, được tạo ra bằng hai kỹ thuật tráng men: grisaille cổ xưa và rất phức tạp và grisaille màu – một kỹ thuật sáng chế nội bộ, do đó phần nền mặt số sẽ mang hiệu ứng tương phản sáng tối (chiaroscuro) đầy cuốn hút.

Khi những vì sao hội tụ

Còn gì lãng mạn hơn việc ngắm sao cùng người bạn yêu? Đối với Van Cleef & Arpels, bầu trời không phải là giới hạn, mà là một bức canvas. Trong khi nhiều thương hiệu đã khám phá các cơ chế thiên văn, tính toán thủy triều và vị trí thiên thể với độ chính xác khoa học, mục tiêu của Van Cleef & Arpels lại giàu cảm xúc hơn: Mang cả thiên hà xuống cổ tay.

Tuyệt tác Lady Arpels Planétarium là một đại diện hoàn hảo cho tầm nhìn này. Đặt trên mặt số bằng kính aventurine xanh thẳm, lấp lánh như bầu trời đêm, chiếc đồng hồ có bảy vòng tròn đồng tâm thể hiện chuyển động theo thời gian thực của các hành tinh. Mỗi thiên thể được chế tác từ một vật liệu tinh xảo khác nhau: Kim tinh bằng men xanh, Trái đất bằng ngọc lam, Thủy tinh bằng xà cừ hồng, Mặt trời bằng vàng điêu khắc và Mặt trăng là một viên kim cương tự quay quanh Trái đất trong 29,5 ngày. Một ngôi sao băng bằng vàng quay quanh mặt số mỗi 12 giờ để chỉ báo thời gian hiện tại, một nét chấm phá mang lại vẻ đẹp thiên thể hoàn hảo cho cỗ máy thời gian.

Khi chế tác đồng hồ gặp gỡ thực vật học

Trong một khu vườn kỳ diệu, những bông hoa nở và khép lại sẽ chỉ thời gian trôi qua. Dưới bàn tay của Van Cleef & Arpels, thiên nhiên được ghi lại trong một bức tranh phong phú và sống động.

Tuyệt tác Lady Arpels đóng vai trò như một bức canvas, cho phép các nghệ nhân của Van Cleef & Arpels tôn vinh nàng thơ vĩnh cửu của họ: Thiên nhiên, trong tất cả vẻ đẹp và sự trù phú vô biên. Trong số những điểm nhấn có các tạo tác Lady Arpels Heures Florales ra mắt trong hai biến thể và màu sắc, lấy cảm hứng từ tác phẩm Philosophia Botanica năm 1751 của nhà thực vật học Thụy Điển Carl von Linné. Trong cuốn sách của mình, Linné đã tưởng tượng ra một khu vườn nơi những bông hoa mở và đóng để tiết lộ thời gian.

Các tạo tác Lady Arpels Heures Florales đã hiện thực hóa giấc mơ này với một khu vườn thu nhỏ nơi những đóa hoa hé nở để báo giờ, mang đến một bất ngờ thú vị khi những bông hoa tiếp theo sẽ nở vẫn còn là một bí ẩn. Chứng minh cho việc đội ngũ luôn tham gia trực tiếp vào mỗi chiếc đồng hồ và không ngừng vượt qua các giới hạn, Narbeburu tiết lộ rằng họ đã trải qua một quá trình sáng tạo đòi hỏi cao, bao gồm tất cả các đội sản xuất làm việc trên nhiều phiên bản, mỗi lần đều kết hợp một nét “phép màu” nâng cao cho tạo tác.

Một trong những khía cạnh “phép màu” của khu vườn là việc các bông hoa nở dường như hoàn toàn ngẫu nhiên. “Vào buổi sáng, một bông hoa có thể nở để chỉ báo 1 giờ sáng, vào buổi chiều sẽ là một bông hoa khác và sáng hôm sa lại là một bông hoa khác nữa”, Narbeburu giải thích. “Vì vậy, chúng tôi có ba chu kỳ tạo ra ấn tượng về sự ngẫu nhiên”.

Phút được chỉ báo trên một dải bên trên thân vỏ, cho phép xem giờ kín đáo. Dù có biểu cảm thi vị và nhẹ nhàng, nhưng cơ chế này là một kỳ quan kỹ thuật, đại diện cho 5 năm đổi mới từ ý tưởng đến sáng tạo.

Cơn gió hạ

Là người chiến thắng Giải thưởng Đồng hồ Nữ Phức tạp Danh giá tại Grand Prix d’Horlogerie de Genève 2024, tuyệt tác Lady Arpels Brise d’Été gợi lên sự nhẹ nhàng của một cơn gió mùa hè giữa thiên nhiên. Với tác phẩm này, Van Cleef & Arpels thể hiện trình độ bậc thầy của mình trong một loạt các ngành nghề thủ công nghệ thuật, kết hợp các kỹ thuật như khảm đá quý, tráng men plique-à-jour và vallonné. Các phương pháp này hoạt động như những nét cọ vẽ nên một khung cảnh sống động: Cánh bướm và ngọn cỏ được thể hiện bằng men plique-à-jour tinh tế, mang lại cho chúng chất lượng trong mờ, trong khi cánh hoa chế tác bằng men vallonné sẽ có bề mặt cong vòm, căng mọng.

Mỗi đóa hoa được tô điểm bằng ngọc hồng lựu spessartite và khu vườn lấp lánh với ngọc tsavorite xanh lục rực rỡ. Hoàn thiện bức tranh mê hoặc này, những bông hoa dại nhẹ nhàng đung đưa trong gió hè, trong khi hai chú bướm duyên dáng lượn quanh mặt số để chỉ báo giờ và phút. Nhấn nút bấm ở vị trí 8 giờ sẽ khởi động vũ điệu thanh lịch của chúng.

Bụi tiên

Tại Van Cleef & Arpels, Haute Joaillerie và Haute Horlogerie thường xuyên giao thoa, vì chúng bổ sung cho nhau. Là một hình tượng quen thuộc trong vũ trụ của Van Cleef & Arpels, nàng tiên là một nàng thơ quen thuộc – một biểu tượng của sự nhẹ nhàng, hy vọng và lòng nhân ái.

Nàng lần đầu tiên bay vào thế giới của Van Cleef & Arpels vào những năm 1940 dưới dạng một chiếc kẹp áo điêu khắc, khảm đá quý. Ngày nay, nàng trở lại trong tuyệt tác Lady Féerie, duyên dáng đậu trên một đám mây, cây đũa phép của nàng tinh tế điều khiển phút.

Hình dáng của nàng được điêu khắc bằng vàng và mặc chiếc váy tutu đính sapphire cùng kim cương. Đôi cánh của nàng được làm bằng men plique-à-jour màu ngọc lam, trong khi mặt số chế tác từ xà cừ chạm khắc guilloché.

Một vũ điệu hoàn hảo

Van Cleef & Arpels từ lâu đã vừa đam mê vừa lấy cảm hứng từ nghệ thuật, cùng tình yêu đặc biệt dành cho môn khiêu vũ. Mọi chuyện bắt đầu với Louis Arpels, một thành viên của gia đình sáng lập thương hiệu, người thường xuyên đến nhà hát ballet cùng cháu trai Claude. Niềm đam mê này cuối cùng đã thành hình trong những chiếc kẹp áo vũ công ballet mang tính biểu tượng của những năm 1940, những tác phẩm vẫn được yêu mến cho đến ngày nay.

Nhà chế tác tiếp tục khiêu vũ theo cách riêng của mình vào trái tim chúng ta với một loạt ba cỗ máy thời gian: Lady Arpels Ballerines Musicales sử dụng kỹ thuật khảm đá quý, tiểu họa và một cơ chế hoạt họa phức tạp kết hợp hộp nhạc và điểm chuông để tạo ra một vũ khúc lay động mọi giác quan. Có sẵn trong một bộ ba, mỗi phiên bản Lady Arpels Ballerine Musicale Émeraude với tông màu xanh lá cây, Rubis màu đỏ và cuối cùng là Diamant màu xanh lam đều tôn vinh ba màn của vở ballet Jewels. Nổi tiếng là biên đạo múa George Balanchine đã phát triển Jewels vào những năm 1960 sau cuộc gặp gỡ với Claude Arpels, người mà ông có chung niềm đam mê với đá quý.

Các chi tiết của chiếc đồng hồ thực sự tinh xảo, từ những nếp gấp ấn tượng của tấm màn sân khấu hé mở để lộ những vũ công ballet được vẽ tay. Họ xoay tròn trên sân khấu, theo giai điệu của âm nhạc. Không giống như một cơ chế điểm chuông chu kỳ, hộp nhạc này có thể chơi một loạt các nốt nhạc. Thu nhỏ kỳ quan kỹ thuật này vào một chiếc đồng hồ đeo tay thực sự là một kỳ công phi thường, một kỳ công mất 10 năm để thực hiện.

Đúng với phong cách Van Cleef & Arpels, những viên kim cương ở mặt trước của bộ vỏ mô phỏng chiếc đèn chùm sân khấu và những viên kim cương ở thân vỏ tạo ấn tượng về những tấm rèm, một yêu cầu làm cho kiến trúc càng trở nên thách thức hơn, vì chúng làm giảm âm thanh, đòi hỏi kỹ thuật bậc thầy để bảo toàn cả vẻ đẹp của chiếc đồng hồ và sự trong trẻo của âm nhạc.

Hồi kết

Van Cleef & Arpels định nghĩa lại chức năng của thời gian với bộ sưu tập Poetic Complications, những chiếc đồng hồ nơi năng lực kỹ thuật chỉ phụng sự cho câu chuyện. Như Narbeburu nhắc nhở chúng ta, “Câu chuyện là trung tâm của sự sáng tạo, cơ khí và métiers d’art cho phép chúng ta kể nó”.

Ở đây, thời gian dừng lại cho một nụ hôn trên cây cầu hay sự nở rộ của những bông hoa trong vườn. Pha trộn sự tài tình về cơ khí với kỹ nghệ chế tác nghệ thuật, những tác phẩm này phản ánh tinh thần của Van Cleef & Arpels, từ khi thành lập hơn một thế kỷ trước, triết lý ấy tiếp tục định hình cách tiếp cận độc đáo của thương hiệu đối với nghệ thuật chế tác đồng hồ.

“Chúng tôi có tầm nhìn riêng về thời gian, một tầm nhìn nhất quán qua nhiều năm. Đó là một trong những lý do tại sao những chiếc đồng hồ Poetic Complications mà chúng tôi tạo ra từ năm 2006 đều trường tồn. Nó giống như việc bạn lấy một tác phẩm kinh điển từ giá sách và đọc cho con mình nghe. Một câu chuyện không bao giờ cũ”. Pascal Narbeburu – Giám đốc Métiers d’Art Đồng hồ tại Van Cleef & Arpels.


 
Back to top